Ажратә усурақәа рымҽхак аԥхьаӡара

Ажратә усурақәа рымҽхак аԥхьаӡара

Ашәагаақәа метрла иарбатәуп

B - Аҭҳәаа аҵаулара
Y - Аҭҳәаа аура
X - Аҭыҩра аҭбаара

Аргыларатә ҭыԥжрақәа рзы аҭыҩра ажра ашьаҭа, аӡҭаларҭа ма аӡҭачы, ақыҭа ҩны азы автономтә црыӡтә система азы аҭыҩрақәа, аӡцарҭатә система ма аҩны азы аӡы аиқәыршәара.
Ажрақәа реиҿкаараан, даара акраҵанакуеит иҭгахо адгьыл амҽхак ииашаны аԥхьаӡара.
Ажратә усурақәа рхарџь аҭыҩра ма аҭҳәаа ажра, насгьы адгьыл аныхра ауп. Иаԥсоуп абаҳчаҿы анаҩстәи ахархәаразы адгьыл хыхьтәи аҟәша аиагара. Адгьыл иаҵанамкуа ахәҭа рхы иадырхәоит аҭыԥ ариашаразы, ашьаҭа ҭарҭәаразы, мамзаргьы аҭыԥ анҭыҵ игаразы. Адгьыл ахьықәгахо аҭыԥқәа заанаҵ иалкаауп.

Иара убасгьы иазгәашәҭ, 1 кубтә метрк ажразы ахәԥса лассы-лассы ишыҳаракхо, аусура аҵаулара еизҳацыԥхьаӡа. Убри аҟнытә ахә 1 метра аҵаулара аҟынӡа, насгьы 1 метра аҵаулара аҟынӡа ҩынтәгьы еиԥшымзар ауеит. Адгьыл аиагарагьы лассы-лассы хазы харџьуп. Узқәымгәыӷӡоз ахарџь ҟаумҵарц азы, зегьы заанаҵ аконтракт здызкыло уиацәажәа.

Ашьаҭа анҭаҭәо, аформа ашьақәыргыларазы аҭыҩра ашәагаақәа рҿы иҟоу аҳәаа хшыҩзышьҭра азутәуп.

Напыла акәу, екскаваторла акәу?
Абарҭ азнеишьақәа зегьы рзы хра злоуи еицәоуи ыҟоуп.
Напыла аус аныруа, ажра еиҳа ииашаны амҩаԥгара алшоит.
Зыхә цәгьоу аџьабаа ахьмаҷу, насгьы напыла ажрақәа рзы аҵыхәтәантәи ахарџь еиҵахар алшоит, аекскаватори егьырҭ иҷыдоу аиқәыршәагақәеи рықьыра агара аасҭа. Аҭыҩра ашәагааи агеометриеи рконтроль азура еиҳа имариоуп.
Аха, адгьыл рацәаны иахьыҟоу, насгьы аусура аццакыра ахьыҟоу азы, лассы-лассы аекскаватор аиааира агоит. Ишыҟазаалакгьы, аӡбара шәара ишәыӡбоит.

Ажратә усурақәа рымҩаԥгара аԥҟара.
Аҭҳәаа ахҵара.
Раԥхьа аҭҳәаа ма аҭҳәаа ахьыҟоу аҭыԥ азгәаҭатәуп. Уи азы ашьаҟақәеи ашьаҳага ҵаӷеи рыла адгьыл аҿы аусура ахьымҩаԥысуа аҭыԥ аанарԥшуеит. Агеуметриа аконтроль азы, иҟалараны иҟоу аҭыҩра ҩ-диагональк ршәоит - урҭ еиқәшәароуп.

Аха ари аметод занааҭла иҟам, насгьы атраншеиақәа рыхҵаразы мамзаргьы адгьыл ҟьаҟьақәа рзы иманшәалоуп.

Ажратә усурақәа еиҳа ииашаны рыҟаҵаразы ахархәара аиуеит анаҩстәи атехнологиа.
Иҟаҵатәу аҭҳәаа ахьынтә хараӡа амҿтәы шьаҟақәа ҩыџьа-ҩыџьала ижуеит. (Аҟазшьақәа). Урҭ рҿы ашьаҟақәа ӷәӷәала ииааланы идырӷәӷәоит, урҭ рҟны ашьаҳагақәа ҭарҵоит. Иҽазишәа абӷьыцқәа еиҟараны рышьақәыргылара.
Ашьаҳагақәа рныҟәарала, ииашоу адыргақәа ҟаҵоуп. Анаҩс урҭ ақәҭәарақәа рхы иадырхәоит ашьаҭа ашьаҭа аформақәа ииашаны рышьақәыргыларазы.

Аҩаӡара, атеодолит, алазертә лента ма алазертә ҩаӡара аус даара ирмариоит.


Ажра ажра.
Адгьыл ԥсыҽзар, мамзаргьы ажрақәа ҵаулазар, ҷыдала ахшыҩзышьҭра аҭатәуп ажрақәа рышәарҭадара. Абри аамҭазы, аҭҳәаа аԥынҵақәа ҟаҵаӡам ӷәӷәала ҵәҩанҵәыла, аха анаарала - адгьыл еиламҟьарц азы.

Аҭыҩра аҵаи аԥынҵақәеи рконтроль ҟаҵоуп еиҟараны, насгьы иахьынӡахәҭоу еиҵыхны.

Агеометриа ахылаԥшра.
Иҟоуп 90 градустәи акәакь азы амаӡак. Ахкәакь аганқәа змоу 3:4:5 Аметрқәа (мамзаргьы абарҭ ахыԥхьаӡарақәа ирыцҵоу аганқәа рыла) градус змоу кәакьк амоуп. Акәакь ганкахьала 3 метра, даҽа ганкахьала 4 метра шьақәыргылатәуп, насгьы аҭыԥқәа рыбжьара абжьаӡара 5 метра ҵабыргны иҟазароуп.