Чавнӑ ӗҫсен калӑпӑшне шутласа кӑларасси
Виҫесене метрпа кӑтартӑр
B - шӑтӑк тарӑнӑшӗ
Y - шӑтӑк тӑршшӗ
X - шӑтӑк сарлакӑшӗ
Строительство ӗҫӗ — никӗс, бассейн е пӗве валли шӑтӑк, ялти ҫурт валли автономлӑ канализаци системи валли окопсем, коттедж валли дренаж системи е шыв хатӗрлесси.
Чавмалли ӗҫсене йӗркеленӗ чухне кӑларакан тӑпра калӑпӑшне тӗрӗс хаклани питӗ пӗлтерӗшлӗ.
Чавнӑ ӗҫӗн хакӗ шӑтӑка е траншейӑна хӑйне чавса тӑпрана кӑларассинчен тӑрать. Пахчара малалла усӑ курма ҫӗрӗн ҫӳлти пулӑхлӑ сийне куҫарма палӑртни вырӑнлӑ. Тӑпран ҫителӗксӗр пайӗпе ҫӗре тикӗслеме, никӗсе ҫӗнӗрен тултарма е ҫӗртен илсе тухма усӑ кураҫҫӗ. Тӑпрана кӑлармалли вырӑнсене маларах палӑртаҫҫӗ.
Çакна та палӑртмалла: 1 кубла метр чавнӑшӑн хаксем час-часах ӗҫ тарӑнӑшӗ ӳснӗ май ӳсеҫҫӗ. Ҫапла вара, ҫӗр ҫийӗнчен пуҫласа 1 метр тарӑнӑш таран тата 1 метртан тарӑнрах таран хак икӗ хут та улшӑнма пултарать. Тӑпрана куҫарасси те час-часах уйрӑм тӑкак пункчӗ шутланать. Кӗтмен ҫӗртен тӑкаксем ан пулччӑр тесен пурне те подрядчикпа маларах калаҫса татӑлӑр.
Никӗс янӑ чухне опалубка вырнаҫтармалли шӑтӑкӑн калӑпӑшӗнчи чикӗне шута илмелле.
Алӑпа е экскаваторпа?
Ҫак меслетсенчен кашнин хӑйӗн лайӑх енӗсем те, япӑх енӗсем те пур.
Алӑпа ӗҫленӗ чухне чавассине тӗрӗсрех тума пулать.
Йӳнӗ ӗҫ вӑйӗпе тата пӗчӗк калӑпӑшпа алӑпа чавмалли ӗҫӗн юлашки хакӗ экскаватор тата ытти ятарлӑ оборудовани тара илнӗ чухнехинчен сахалрах пулма пултарать. Шӑтӑкӑн пысӑкӑшне тата геометрине тӗрӗслесе тӑма ҫӑмӑлтарах.
Анчах та тӑпра пысӑк калӑпӑшпа тата ӗҫ хӑвӑртлӑхӗпе экскаватор час-часах ҫӗнтерет. Кирек мӗнле пулсан та, йышӑну сирӗнтен килет.
Чавмалли ӗҫсене пурнӑҫламалли йӗрке.
Шӑтӑка паллӑ тӑвасси.
Малтан шӑтӑк е окоп валли вырӑна паллӑ тумалла. Ҫакна тума ҫӗр ҫийӗнчи ӗҫ вырӑнне шӑчӑсемпе тата ҫинҫе шнурпа паллӑ тӑваҫҫӗ. Геометрие тӗрӗслесе тӑма пулас шӑтӑкӑн икӗ диагональне виҫеҫҫӗ — вӗсем пӗр пек пулмалла.
Анчах та ку профессионаллӑ мар меслет, вӑл окопсене паллӑ тума е лаптак ҫӗр лаптӑкне паллӑ тума юрӑхлӑ.
Чавнӑ ӗҫе тӗрӗсрех тума ҫак технологипе усӑ кураҫҫӗ.
Сӗннӗ шӑтӑкран кӑшт инҫетре йывӑҫ юпасем икшерӗн чавнӑ. (йӑла-йӗрке). Вӗсем ҫумне ҫирӗп горизонтальлӗ хӑмасем ҫирӗплетеҫҫӗ, вӗсем ҫине шнурсем туртаҫҫӗ. Хӑмасене пӗр-пӗринпе пӗр шайра ҫирӗплетме тӑрӑшӑр.
Шнурсене куҫарса тӗрӗс паллӑсем тӑваҫҫӗ. Ҫак ҫӗтӗк-ҫурӑксене каярахпа никӗс опалубкине тӗрӗс вырнаҫтарма усӑ кураҫҫӗ.
Нивелир, теодолит, лазер рулетки е лазер нивелирӗ ӗҫе питӗ ҫӑмӑллатать.
Шӑтӑк чавасси.
Енчен те тӑпра вӑйсӑр е чавнӑ ҫӗр тарӑн пулсан, чавмалли ӗҫӗн хӑрушсӑрлӑхне уйрӑмах тимлӗх уйӑрмалла. Кун пек чухне шӑтӑк стенисене ҫирӗп вертикаллӑ мар, тайлӑмпа тӑваҫҫӗ — тӑпра ан тӑкӑнтӑр тесе.
Шӑтӑкӑн стенисене тата тӗпне шайлашуллӑ тата ҫителӗклӗ вӑрӑм ҫивиттипе тытса тӑраҫҫӗ.
Геометри управленийӗ.
Тӗрӗс 90 градуслӑ кӗтес тума пӗр меслет пур. Айккисемпе виҫкӗтеслӗх 3:4:5 метр (е ҫак хисепсен хутлӑ енӗсемпе) пӗр кӗтес 90 градуслӑ. Кӗтесӗн пӗр енне 3 метр, тепӗр енне 4 метр лартмалла, точкӑсем хушшинчи хушӑ шӑпах 5 метр пулмалла.