Jatebɔ min be kɛ dugukolo kan min be yɛrɛ-nivo
Aw ye a janya yira milimɛtiriw la
X - so bonya
Y - so janya
Aw ye janya danfara suma so kɔnɔ yɔrɔ naani na, yɔrɔ dɔw la .
A, B, C, D.
Walisa k’o kɛ, i ka baara kɛ ni boon nivo ye.
Aw ye dugukolo min be se ka yɛlɛma a yɛrɛ ma, o yɔrɔ fitinin latigɛ.
O kama, minan minw ka ɲi ka sɔrɔ, u hakɛ bena jati mɛtɛrɛ kib kɔnɔ ani janya minw be so gɛrɛfɛ, u bena sigi sen kan.
Porogramu bena minan hakɛ jati min bena kɛ ka boon lɔ a yɛrɛ ma, k’a jati ko boonw janya be dan na yɔrɔ minw na.
I bena se ka minanw sɔngɔ jati ka ɲɛ.
Dugukolo minɛnw jateminɛli
Nafa min be dugukolo labɛnnin yɛrɛ la, o ye ko dugukolo labɛnnin ɲagaminin kɛrɛnkɛrɛnnin minw be kɛ a la, u be yɔrɔ dɔ dilan min be yɔrɔ kelen na ani a be nɔgɔya k’a sɔrɔ i ma jijalibaw kɛ tugun. O lo kama, o etazi ɲɔgɔnw ka di mɔgɔw ye kosɔbɛ bi.
I yɛrɛ be se ka boonw fa. O kama, min ka ɲi ka kɛ, o ye ka so janya n’a bonya lɔn, a janya yɔrɔw la, ani fani min be fa, o yɔrɔ ka dɔgɔ min na, o kɔ, an ka porogramu bena se ka minan hakɛ jati i ye fɔɔ ka taga se . fa, k’a jati janya danfara la.
Nafa minw be sɔrɔ dugukolo bɔnin na
1. O dugukolo ɲɔgɔnw ɲɛda ka ɲi, yɔrɔ si tɛ yen ani yɔrɔ si tɛ yen.
2. O boonw be se ka baara kɛ saan 40-50 kɔnɔ.
3. A be se ka don.
4. A kana ladonni kɛrɛnkɛrɛnnin ɲini.
Dugukolo labɛnni
Ka dugukolo bɔnin bila, o ka nɔgɔ kosɔbɛ, o kama mɔgɔ caaman b’a fɛ k’o kɛ u yɛrɛ ma, k’a sɔrɔ u tɛ taga dɔgɔtɔrɔw fɛ. Nka koo dɔw be yen minw ka gwɛlɛ.
O kama, sanni i k’a daminɛ ka dugukolo labɛn, i ka ɲi ka so labɛn. Walisa k’o kɛ, u be dugukolo kɔrɔw, dugukolo jukɔrɔla boonw ani daaw bɔ yen. Dugukolo yɔrɔ bɛɛ be tilen. O be se ka kɛ ni sɔgɔlan kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye wala ni nɛgɛkuru ye. O kɔ, ni yɔrɔ dɔw farala duguman, u ka ɲi k’u dayɛlɛ ni sɔgɔlan saba ye.
I hakili to a la ko n’i bena dugukolo bɔnin dɔ la yiri kan, i ka ɲi k’a barika bonya fɔlɔ ni nɛgɛ kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye.
O kɔ, u be dugukolo yɛlɛmayɔrɔ suma ni bere ye. Ka kɛɲɛ n’o sumaninw ye, tagamasiɲɛw be kɛ kogow kan dugukolo bena bɔn fɔɔ ka taga se hakɛ min ma. Ka se o janya ma, ka santimɛtiri 2,5 fara a kan, kogow be pɔtɔpɔtɔ ni fɛn wɛrɛw bɔ u la.
O kɔ, u be dugukolo saniya tugun ani ka tulu bɔ a la ni mugu kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye.
Sisan, u be dugukolo tilen ni bɔgɔ ye, u be yɔrɔ minw farafara ani u be yɔrɔ minw farafara, u b’u datugu ani yɔrɔ minw tɛ kelen ye, u b’u nɔgɔya. O kɔ, a ka ɲi ka dugukolo sɔgɔ. Ani, o lo be labɛnw dafa. I be se k’a daminɛ ka dugukolo labɛn.
Ka dugukolo bɔnin bila
Walisa ka dugukolo bɔn ka ɲɛ, i ka dɛmɛbaga dɔ ɲininga a ka furakisɛ ɲagami k’i to bɔnna.
Aw ye furakisɛ labɛn ka kɛɲɛ ni cikanw ye minw be sɔrɔ furakisɛ kan. Walisa furakisɛ ka kɛ kelen ye, kana jii bɛɛ bɔn minan kɔnɔ yɔrɔnin kelen. A to nin ka kɛ a faanba dɔ ye. Aw ye furakisɛ ɲagami a kɔnɔ. Walisa k’o kɛ, a ka fisa i ka baara kɛ ni kuran sɔgɔlan dɔ ye min be ni fɛn kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye min be nɔrɔ a la. Ani, ni furakisɛ yɛlɛmana ka kɛ fɛn kelen ye dɔrɔn, i ka jii tɔɔ bɔn a kɔnɔ.
Dugukolo be bɔn daa fan fɛ, k’a ta boon gɛrɛfɛ ka taga se so donyɔrɔ ma. Aw b’o ɲagaminin bɔn yɔrɔnin yɔrɔnin, k’a yɔrɔ labɛn kelen kelen bɛɛ kɔ ni pikirijikɛlan ye. O be fiɲɛ minw don furakisɛ kɔnɔ, u b’u bɔ yen ani k’a to u be yɔrɔ bɛɛ nɔrɔ ɲɔgɔn na.
Ka bɔ yɔrɔ dɔ bɔnni na ka taga yɔrɔ wɛrɛ la, wagati min be kɛ, o man kan ka tɛmɛ miniti 10 kan.
Tuma min na dugukolo be ja, o min be lɛri 3-6 ta ka kɛɲɛ ni furakisɛ sifa ye, an ka ɲi k’an yɛrɛ tanga jii ma ani funteni yɛlɛmaniw ma so kɔnɔ.