Xk’eeb’al sa’ ajl li xnimal li che’ .

Xk’ihal li che’

B’aanu usilal, k’ut li xnimal ru sa’ milimetros .

W - Xnimal ru li tabla
H - xnimal li tabla
L - Xnajtil li tabla

Xb’eenil esilal
N - K’ihal sa’ xraqalil .
E - Li xk’ihalil sa’ metro cúbico .
Naab’aleb’ li tenamit, naq neke’xyiib’ junaq ochoch malaj junaq b’anleb’aal, neke’xtaw rib’ rik’in naq tento te’xk’e reetal jarub’ li che’ na’ajman ru choq’ re li k’anjel. Moko ch’a’aj ta xnawb’al jarub’ li tz’alam che’ malaj li che’ na’ajman ru. A’b’an li xtz’aq li che’ k’aynaq chi k’utmank chiru li metro cúbico, ut sa’ li na’leb’ a’in us wi’chik taa’oksimanq jun li k’anjeleb’aal re ajlank. Rik’in roksinkil li qak’anjeleb’aal, rik’in xnawb’al li xnajtil, li xnimal ut li xnimal li tz’alam che’, jo’ aj wi’ li xk’ihaleb’ chi kok’ aj xsa’, naru nakak’e reetal jarub’ metro cúbico chi che’ taa’ajmanq chawu ut jarub’ xtz’aq jun metro cúbico malaj jun li tz’alam che’.

Xnimal ru li k’anjel .

Li che’ nayeeman re chi jo’kan xb’aan naq natawman rik’in xsetb’al li xtoonal li che’. Li che’ na’oksiman re kab’lak, re yiib’ank k’a’aq re ru, jalan jalanq li k’uuleb’aal ut jalan chik li k’a’aq re ru. Sa’ li kutan a’in li paay chi k’anjeleb’aal re kab’lak a’in a’an li q’axal nawulak chiruheb’ li tenamit. Li che’ li nayiib’aman wi’ li che’ a’an jun chaab’il k’a’aq re ru re xramb’al li iq’, naxk’uula li q’ojyin chi xaqxo ut ink’a’ na’ajman ru junaq li k’anjelak chi moko li k’aak’alenk, li naxb’aanu naq jwal us.

Xpaayil li che’ .

Li che’ naxk’am chaq li che’, li tz’alam che’ wan xxukub’, li tz’alam che’ li maak’a’ xxukub’, ut li b’olotz’ oq re kab’lak. Jun li b’arb’ookil ch’iich’ a’an jun li che’ li nak’anjelak sa’ chixjunil xsutam. Naq na’isiman, wan jun li xsa’ li b’ak’leb’ ka’pak’al malaj rectangular. Li che’ jwal na’oksiman sa’ xkab’lankil li ochoch, li b’anleb’aal ut li xyiib’ankil li ch’och’.
Li tabla b’onb’il rik’in b’on a’an jun li che’ re chixjunil li ruchich’och’ li na’oksiman chi kaw sa’ li k’anjel re kab’lak chirix li kab’l jo’ ajwi’ sa’ lix k’uub’ankil li na’ajej sa’ xyi. Lix b’ak’leb’ jun li tz’alam che’ wan xxukub’ a’an jun li rectángulo najt xsa’. Li tz’alam che’ li maak’a’ xxukub’ jalan rik’in li tz’alam che’ wan xxukub’ xb’aan naq ink’a’ neke’q’etman lix b’een, jo’kan naq li xsa’ li che’ b’ar wi’ ki’isiman li tz’alam che’ toj na’ilman. Li lath malaj li b’arb’ookil ch’iich’ re kab’lak a’an jun li b’arb’ookil ch’iich’ li ka’ch’in chik xnimal ru chiru li b’arb’ookil ch’iich’ li rajlal na’oksiman ut naab’al na’oksiman sa’ li kab’lak.
Jalan jalanq li che’ a’ yaal chan ru li che’ yiib’anb’il wi’. Nake’yiib’aman rik’in li che’ q’een jo’ li pino, li picea ut li alerce.
Li che’ najek’iman ajwi’ jo’ chanru li xnimal li ha’. Ke’jache’ ru sa’ li k’a rik’in li xnimal li ha’ numenaq 22 por ciento ut li chaqi rik’in li xnimal li ha’ rub’el 22 por ciento. Ebʼ li xbʼeen nekeʼoksimank choʼq re li kʼanjel re kabʼlak, ut li xkabʼ choʼq re yiibʼank kʼaʼaq re ru.
Wankeb’ ajwi’ junjunq paay chi che’. Li xsik’b’al ru li jar paay naxk’e rib’ sa’ xb’een li xnimal ru li k’anjelak. Chi joʼkan, naʼoksimank li kʼaʼaq re ru jwal chaabʼil choʼq re li kʼaʼaq re ru. Choq’ re li k’anjelak chiru che’ ut li molde, li che’ re li grad 1 us, ut li grad 2 ut 3 neke’oksiman ka’ajwi’ jo’ li tz’alam che’ re kab’lak.

Xk’uulankil li na’leb’

Li che’, wi ink’a’ na’oksiman chiru naab’al hoonal, tento naq kolb’ilaq chiru li q’ojyin. Aʼin naru naxkʼam chaq li xsachbʼalebʼ. Ink’a’ us xk’uulankil li che’ chi k’uub’anb’il sa’ xb’een li jun chik. Tento naq wanqeb’ li espaciador sa’ xyanqeb’ li xraqalil li b’oolx malaj li tz’alam che’.