Okubala obuzito bw’oluzzi oba ekinnya ekiringa ssilindala
Laga ebipimo mu mita
D1 - dayamita y’oluzzi olwa waggulu
D2 - oluzzi wansi diameter
H - obuwanvu
Okugatta ku ekyo, osobola okulaga ssente ezisaasaanyizibwa mu kusima oluzzi n’ensimbi ezisaasaanyizibwa mu kuggyawo ettaka.
Okubala obuzito
Waliwo engeri ssatu ez’okuwa amazzi mu nnyumba ey’obwannannyini. Osobola okusima oluzzi ggwe kennyini, osobola okupangisa abakugu ku kino, oba osobola okusima oluzzi ku mukutu gwo. Enkola zonna zirina ebirungi n’ebibi.
Abantu bangi baagala nnyo okutegeka oluzzi ku kifo kyabwe, kuba lwa buseere, lusobola okukozesebwa okumala emyaka egisukka mu 50 era kyangu nnyo okuyonja ekizimbe ng’ekyo okusinga oluzzi. Okugatta ku ekyo, okusima oluzzi tekikwetaagisa kufuna lukusa lwa njawulo.
Kyokka okusobola okusima oluzzi ku mukutu gwo, olina okusooka okubalirira. Wano pulogulaamu yaffe ey’okubalirira ejja kukuyamba. Ky’olina okukola kwe kuyingiza obuziba bw’oluzzi, dayamita yaalwo eya waggulu n’eya wansi n’omuwendo gw’ebintu ebikolebwa mu ttaka mu kitundu kyo mu nnimiro ezisaanidde, oluvannyuma pulogulaamu ejja kubala obuzito bw’oluzzi mu ngeri ey’otoma n’omuwendo ogubalirirwamu okugusima .
okusima oluzzi
Ekisooka era ekisinga obukulu mu kwesima oluzzi kwe kulonda ekifo we luli. Kikulu obutabaawo bifo biterekebwamu busa n’amazzi amakyafu amalala okumpi nayo mu bbanga lya mita 50 ekiyinza okukosa omutindo gw’amazzi. Tolina kutegeka luzzi lusukka mita 5 okuva ku nnyumba. Bwe kitaba ekyo, waliwo akabi ak’okwonooneka kw’omusingi gw’ennyumba olw’okunaaba okuva mu ttaka.
Era kikulu okuzuula obuziba bw’oluzzi. Kino okukikola, osobola okuzuula obuziba bw’ebizimbe ebifaanagana mu bitundu ebiriraanyewo, oba okusooka okusima oluzzi.
Nsaba mumanye nti tosobola kusima luzzi mu kiseera kyonna mu mwaka. Ekiseera ekisinga obulungi ku kino kiva mu June okutuuka mu September. Mu kiseera kino, aquifer eri ku ddaala erya wansi, ekitegeeza nti tojja kubuzaabuzibwa mazzi agava mu layers eza waggulu, agayinza okuba nga gaasigalawo oluvannyuma lw’amataba g’omu nsenyi.
Ekiddako ky’osaanidde okweraliikirira y’engeri gy’onoonywezaamu ebisenge by’oluzzi. Waliwo engeri eziwerako wano. Eno fuleemu ya mbaawo, seminti wa monolithic n’amabaati. Buli emu ku nkola zino ez’okunyweza erina ebirungi ebimu. Kale, fuleemu ey’embaawo y’esinga obuseere. Naye awangaala nnyo. Obulamu bwayo obw’obuweereza tebusukka myaka 15. Okugatta ku ekyo, buli mwaka erina okuyonjebwamu omusenyu. Okugatta ku ekyo, bwe basima oluzzi ng’olwo, ebisenge tebinyweza, ekivaako akabi k’ettaka okugwa.
Seminti wa monoolithic mulungi kubanga alemesa amazzi ag’okungulu okuyingira mu luzzi. Naye oluzzi ng’olwo okukola ekiseera ekiwanvu ennyo, era kijja kugula ssente nnyingi nnyo. Wano olina eby’okukola bibiri. Oba kola ffoomu za seminti okunyweza bbugwe ggwe kennyini, oba zigule. Nga tonnasalawo kya kukola, weetegereze nti empeta za seminti anywevu mu kkolero zinywevu okusinga ezo z’osobola okwekolera. Naye, kya lwatu, zijja kugula ssente nnyingi.
Okuzimba oluzzi lw’amabaati kyetaagisa obukugu obw’enjawulo n’okuteekateeka okumala ebbanga eddene. Ebisenge byetaaga okunywezebwa, era omusingi gwetaaga okuzimbibwa wansi w’ettoffaali. Naye ate okufaananako ne seminti, ettoffaali terikkiriza mazzi agali kungulu kuyingira mu luzzi.
Oluvannyuma lw’oluzzi okuwedde
Ka kibeere kika ki eky’ekyuma ky’oluzzi ky’olonze, kyetaaga okutta obuwuka oluusi n’oluusi. Okwoza kulina okukolebwa waakiri emirundi ebiri mu mwaka, ate emirundi mingi singa ebintu ebigwira biyingira mu luzzi.
Okuyonja oluzzi luno, amazzi balufulumya nga bakozesa ppampu. Oluvannyuma, nga tukka wansi, tukola emirimu egyetaagisa egy’okuyonja. Ebintu ebigwira, omusenyu, omusenyu n’obucaafu bwe biggyibwa wansi ne ku bisenge by’oluzzi, tutta obuwuka. Kino okukikola, tufuuyira ebisenge by’oluzzi n’ekisero oba bbulawuzi nga tulina akaseera akawanvu nga tukozesa eddagala lya chlorine.
Oluzzi bwe luddamu okujjula amazzi, nakyo kisaana okugattibwamu ekizigo kya chlorine mu bungi bwa 150 mg buli liita emu ey’amazzi. Amazzi gatabulwa era oluzzi, olubikkiddwako ekibikka, ne bakireka okumala essaawa bbiri. Olwo amazzi ne gaddamu okugafulumya era oluzzi ne banaazibwa n’amazzi amayonjo. Enkola eno eddibwamu okutuusa ng’akawoowo ka chlorine kaweddewo.