ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၸၼ်ႉဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၼ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ
ၶႅၼ်းတေႃႈ ၼႄပၼ် တၢင်းယႂ်ႇ ၼႂ်းမီႇလီႇမီႇတႃႇ
X - တၢင်းၵႂၢင်ႈႁွင်ႈ
Y - တၢင်းယၢဝ်းႁွင်ႈ
ဢဝ်တႅၵ်ႈ လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈတၢင်းသုင် ၼႂ်းႁွင်ႈသီႇၸဵင်ႇ တီႈၸုတ်ႇ
A, B, C, D.
တႃႇတေႁဵတ်းလႆႈၸိူင်ႉၼႆ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၸၼ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈ။
တမ်းဝၢင်းပၼ် တၢင်းၼႃ ဢၼ်ဢေႇသုတ်း တႃႇၽိူၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူဝ်ၵဝ်ႇ ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်။
ယွၼ်ႉၼၼ် တေၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ်ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်လူဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၵျူႇပီႇမီႇတႃႇသေ တေတမ်းဝၢင်း တၢင်းသုင် ၼႂ်းၸဵင်ႇႁွင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ပရူဝ်ႇၵရႅမ်ႇၼႆႉ တေၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ်ၶူဝ်းၶွင် တႃႇႁဵတ်းၽိူၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽိူၼ်မၼ်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼၼ်ႉသေ တေဢဝ် တၢင်းသုင် ဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ် တီႈၸဵင်ႇမၼ်းၼၼ်ႉ မႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇ။
တေၸၢင်ႈၼပ်ႉသွၼ်ႇလႆႈ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၶွင် ႁႂ်ႈတႅတ်ႈတေႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၶူဝ်းၶွင်ၽိူၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၼ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ
ၽွၼ်းလီပိူင်လူင် ၽိူၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽိူၼ်မၼ်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၶိူင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽိူၼ်မၼ်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇမၼ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽိူၼ်မၼ်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် လႄႈ ၼိမ်သဝ်း လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇ ၶတ်းၸႂ် ၽၢႆႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၽိူၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်မႃး ၵူၼ်းသူင်ၸႂ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။
တဵမ်ၽိူၼ်ႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈ။ ဢၼ်လူဝ်ႇတႃႇႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ လူဝ်ႇႁူႉတၢင်းယၢဝ်း လႄႈ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ႁွင်ႈၼၼ်ႉ တၢင်းသုင်မၼ်း တီႈၸဵင်ႇမၼ်း ဢိၵ်ႇပႃး တၢင်းၼႃ ဢၼ်တဵမ်ဝႆႉ တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပရူဝ်ႇၵရႅမ်ႇႁဝ်းၶႃႈ တေၸၢင်ႈၼပ်ႉသွၼ်ႇပၼ် တႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တၢင်းၼမ်ၶူဝ်းၶွင် တေႃႇထိုင် 100 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တဵမ်ထူၼ်ႈသေ ဢဝ်တၢင်းသုင်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ သႂ်ႇပႃး။
ၽွၼ်းလီ ၽိူၼ်ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉ
1. ၽိဝ်ၼႃႈၽိူၼ်ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မၼ်းလႅပ်ႈလီ ဢမ်ႇမီးႁွႆးၸဵပ်း ဢမ်ႇမီးႁွႆးၸဵပ်း။
2. ဢႃႇယု ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၽိူၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸၼ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ ၶိုၼ်ႈထိုင် 40-50 ပီႊ။
3. ၶၢမ်ႇလႆႈလွင်ႈၼုင်ႈ။
4. ဢမ်ႇလူဝ်ႇတူၺ်းထိုင် ၶိုၵ်ႉတွၼ်း။
ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽိူၼ်
ၵၢၼ်တမ်းဝၢင်း ၽိူၼ်ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ မၼ်းငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ်လႄႈ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ၶႂ်ႈႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်း ဢမ်ႇလူဝ်ႇၵႂႃႇၸူး ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼႆႈ မီးလွင်ႈလပ်ႉလွင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ။
ယွၼ်ႉၼၼ် ၵွၼ်ႇပႆႇတႄႇတမ်းၽိူၼ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁွင်ႈမၼ်းဝႆႉ။ တႃႇတေႁဵတ်းလႆႈၸိူင်ႉၼႆ ဢဝ်ၽိူၼ်ၵဝ်ႇ ၽိူၼ်ပိုၼ်ႉ ၽၵ်းတူ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ။ ၽိဝ်ၽိူၼ် ပဵၼ်ၽဵင်ႇၵၼ်။ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈၶူၼ်းၶူၼ်း ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၶိူင်ႈၶူၼ်းလဵၵ်းသေ ႁဵတ်းလႆႈယူႇ။ ပေႃးယဝ်ႉ သင်ဝႃႈ တီႈၽိူၼ်ၼၼ်ႉ မီးႁွႆးတႅၵ်ႇၼႆၸိုင် လူဝ်ႇလႆႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၶူၼ်းသၢမ်ၸဵင်ႇသေ ပိုတ်ႇ။
တွင်းဝႆႉဝႃႈ သင်ဝႃႈ တေဢဝ်ၽိူၼ်ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉ ၼိူဝ်ၽိူၼ်မႆႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ထုၵ်ႇလီဢဝ် ၽိူၼ်ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းသေ သႂ်ႇႁႅင်းဝႆႉ။
ဝၢႆးသေၼႆႉ ဢဝ်ၶွၼ်ႉသေ တႅၵ်ႈတူၺ်း ၸဵင်ႇၵူင်ႇ ၽိူၼ်။ ၸွမ်းၼင်ႇ လွင်ႈတႅၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းမၢႆဝႆႉ တီႈၽႃႁိူၼ်းဝႃႈ တေသႂ်ႇၽိူၼ် တေႃႇထိုင် တၢင်းသုင်ၵႃႈႁိုဝ်၊ တေႃႇထိုင်တၢင်းသုင်ၼႆႉ ႁူမ်ႈပႃး 2.5 သႅၼ်ႇတီႇမီႇတႃႇ ၽႃၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ပလႃႇသတႃႇ လႄႈ ၶိူင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ တၢင်ႇၸိူဝ်း ၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈ။
ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၽွင်ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းသေ သုၵ်ႈသီပၼ် ၽိူၼ်ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။
မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ် ၽဵင်ႇၽဵင်ႇ ၽိူၼ်သေ ႁွႆးတႅၵ်ႇ လႄႈ ႁွႆးႁွႆး ဢၼ်ဢမ်ႇၽဵင်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်။ ဝၢႆးၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈသႂ်ႇ Prime ပၼ်ၽိူၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ။ တႄႇတမ်းဝၢင်းၽိူၼ်လႆႈယူႇ။
ဢဝ်ၽိူၼ်ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉ
တႃႇတေသႂ်ႇၽိူၼ် ႁႂ်ႈၽဵင်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၽူႈၸွႆႈထႅမ် ဢဝ်ၼမ်ႉယႃႈယႃၼၼ်ႉ ၶူၼ်းလေႃးၵၼ် ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသႂ်ႇၼၼ်ႉ။
ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၼမ်ႉယႃႈယႃ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈသင်ႇ ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉ တီႈၼိူဝ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၼမ်ႉယႃႈယႃ တေပဵၼ် ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ယႃႇပေဢဝ်ၼမ်ႉ တင်းမူတ်း သႂ်ႇၼႂ်းထူင်ၼၼ်ႉ ၵမ်းလဵဝ်။ ႁႂ်ႈဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈယႂ်ႇမၼ်း။ ဢဝ်ၼမ်ႉယႃႈယႃ မႃးလေႃးၵၼ်။ တႃႇတေႁဵတ်းလႆႈၸိူင်ႉၼႆ ထုၵ်ႇလီၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၶုတ်းၾႆးၾႃႉ ဢၼ်မီးၶိူင်ႈၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢၼ်ၸပ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈၼမ်ႉယႃႈယႃၼၼ်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် ၼမ်ႉယႃႈယႃ ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၵွႆး ၸင်ႇဢဝ်ၼမ်ႉဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ သႂ်ႇၼႂ်းမၼ်း။
ၽိူၼ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်သႂ်ႇၽၢႆႇၽၵ်းတူ တႄႇဢဝ် ၸဵင်ႇဢၼ်တေႃႇၼႃႈၵၼ် တေႃႇထိုင် ၽၵ်းတူၶဝ်ႈႁွင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၼမ်ႉဢၼ်ၶူၼ်းလေႃးၵၼ်ၼၼ်ႉ သႂ်ႇပဵၼ်ပွတ်းပဵၼ်တွၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽိဝ်ၼႃႈမၼ်း ၽဵင်ႇၵၼ် ဝၢႆးသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶဵမ်ၶူၼ်း ၵူႈပွၵ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းၸွႆႈထႅမ် ႁႂ်ႈလူမ်းဢၼ်ၸၢင်ႊၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ၼမ်ႉယႃႈယႃၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉယႃႈယႃ ဢၼ်ႁူမ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်။
တႄႇဢဝ် ဢၼ်သႂ်ႇ ပွတ်းၼိုင်ႈ တေႃႇထိုင် ပွတ်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်တေလႆႈ သႂ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ပူၼ်ႉ 10 မိၼိတ်ႉ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၽိူၼ်ႁႅင်ႈယူႇ ဢၼ်ဢိင်ၼိူဝ် မဵဝ်းၼမ်ႉယႃႈယႃ ဢၼ်ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 3-6 ၸူဝ်ႈမူင်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဝႄႈ လွင်ႈလူမ်းလႅင်ႉ လႄႈ လွင်ႈမႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉ။