ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၶူဝ်းၶွင်ပိုၼ်ႉထၢၼ် strip

ၽိုၼ်ဢိင်ႈ

ၶႅၼ်းတေႃႈၼႄပၼ် တၢင်းယႂ်ႇဢၼ်လူဝ်ႇ ၼႂ်းမီႇလီႇမီႇတႃႇ



တႃႇတေႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ၼိုင်ႈၵျူႇပီႇမီႇတႃႇၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈၸႂ်ႉ သီႇမႅၼ်ႇ ၼႂ်းလွင်ႈတၢင်း ဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပိူင်ႈၵၼ်။

လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် မဵဝ်းသီႇမႅၼ်ႇ မဵဝ်းၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ဢၼ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ တၢင်းယႂ်ႇ လႄႈ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ၶိူင်ႈသႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
ၼႄဝႆႉၼႂ်းထူင်။

မိူဝ်ႈတေဢွၵ်ႇၽႅၼ်သၢင်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ တႃႇတေၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၶိူင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ တႃႇပိုၼ်ႉထၢၼ်ႁိူၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၼႆ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၶိုၼ်းလၢတ်ႈထႅင်ႈ။
ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၵႃႈၶၼ် ပိုၼ်ႉထၢၼ် ဢၼ်ပဵၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢၼ်လဵဝ်ၼၼ်ႉ ထိုင် ၵႃႈၶၼ် ႁိူၼ်း သၢမ်ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဝၢင်းၽႅၼ် လႄႈ ၼပ်ႉသွၼ်ႇ ပိုၼ်ႉထၢၼ်ႁိူၼ်း ငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ်။ မၼ်းတေၸွႆႈထႅမ် ၼပ်ႉသွၼ်ႇလႆႈ တၢင်းၼမ် ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ၶိူင်ႈသႂ်ႇႁႅင်း လႄႈ ၽႅၼ်ႇ တႃႇတင်ႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ် သၢႆလႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႈႁႃႁူႉလႆႈ:

ပိုၼ်ႉတီႈပိုၼ်ႉထၢၼ် (တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း တႃႇတေတႅပ်းတတ်း တၢင်းၼမ် ၶိူင်ႈႁႄႉၵင်ႈၼမ်ႉ တႃႇတေႁူမ်ႇငမ်း ပိုၼ်ႉထၢၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ)
တၢင်းၼမ်ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ တႃႇပိုၼ်ႉထၢၼ်လႄႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ် ဢမ်ႇၼၼ် တႃႇသႂ်ႇၽိူၼ်တႂ်ႈလိၼ် (မၼ်းတေမူၼ်ႈသိူဝ်း မိူဝ်ႈယွၼ်ႉ လွင်ႈၽိတ်းပိူင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈငႃႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵုၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈ တဵမ်ထူၼ်ႈ)
ၶိူင်ႈထႅမ်ႁႅင်း - တၢင်းၼမ်ၶိူင်ႈထႅမ်ႁႅင်း ဢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်းမၼ်း လူၺ်ႈတၢင်းယၢဝ်း လႄႈ တၢင်းၵႂၢင်ႈမၼ်း လူၺ်ႈလၢႆးဢွမ်လူမ်း
ၼႃႈလိၼ် ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁၢင်ႈ လႄႈ တၢင်းၼမ်မႆႉ ၼႂ်း ၵျူႇပီႇမီႇတႃႇ လႄႈ ပွတ်းပဵၼ်တွၼ်ႈ
ၼႃႈလိၼ်ၽိဝ်ၼႃႈတင်းမူတ်း (တႃႇၼပ်ႉသွၼ်ႇ လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈၼမ်ႉ ပိုၼ်ႉထၢၼ်) လႄႈ ၽိဝ်ၼႃႈၽၢႆႇၼႃႈ လႄႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ်
ၽိူမ်ႉထႅမ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵေႃႇသၢင်ႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ်။

ၼႂ်းၶပ်ႉမၢႆၼႆႉ တေၸၼ်ႁၢင်ႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ် ၊
မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ၵၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႆႉ တေပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇၽူႈၸိူဝ်းဢဝ်မိုဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၵေႃႇသၢင်ႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ် လႄႈ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၶဝ်ယူႇ။

လွင်ႈႁူမ်ႈပွင်းၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ

လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း လႄႈ တၢင်းၼမ် သီႇမႅၼ်ႇ သၢႆး လႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢၼ်ၶူၼ်းၶဝ်း တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉၼၼ်ႉ ပၼ်ဝႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇ သီႇမႅၼ်ႇၶဝ် ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၵႃႈၶၼ် သီႇမႅၼ်ႇ သၢႆး လႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢၼ်ၶူၼ်းၶဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈႁူမ်ႈပွင်း ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ဢၼ်ႁဵတ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းယႂ်ႇ မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၶႅပ်းႁိၼ် ဢၼ်ၽဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ လႄႈ မဵဝ်းသီႇမႅၼ်ႇ လွင်ႈမၼ်းမႂ်ႇမႂ်ႇ လႄႈ လွင်ႈသိမ်းဝႆႉ မၼ်းၼၼ်ႉ တင်းၼမ်။

ၶေႃႈမၢႆတွင်း ၵႃႈၶၼ်သၢႆး လႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢၼ်ၶူၼ်းၶဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶပ်ႉမၢႆၼၼ်ႉ ၼႄဝႆႉ တႃႇ 1 တၢၼ်ႇ၊

ႁႅင်းၸၼ်သၢႆးၼႆႉ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်ႈငႃႇမၼ်း။
သၢႆး 1 ၵျူႇပီႇမီႇတႃႇၼႆႉ ၼမ်ႉၼၵ်းမၼ်း မီး 1200-1700 ၵီႇလူဝ်ႇၵရမ်ႇ ၽတ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် - 1500 ၵီႇလူဝ်ႇၵရမ်ႇ။

ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ် လႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢၼ်ၽဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇလိူဝ်။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမုၼ်းလၢႆလၢႆဢၼ် ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၼၵ်း 1 ၵျူႇပီႇမီႇတႃႇၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းယႂ်ႇမၼ်းသေ တေမီး 1200 တေႃႇထိုင် 2500 ၵီႇလူဝ်ႇၵရမ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၵ်းလိူဝ် - လဵၵ်ႉလိူဝ်။

ၵွပ်ႈၼၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေလႆႈၶိုၼ်းၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၵႃႈၶၼ် သၢႆး လႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် ၼိုင်ႈတၢၼ်ႇ ႁင်းၵူၺ်း ဢမ်ႇၼၼ် တေလႆႈထတ်းတူၺ်း တီႈၵူၼ်းၶၢႆၶဝ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၼပ်ႉသွၼ်ႇၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉတေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် တႃႇႁႃလႆႈ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵေႃႇသၢင်ႈ တႃႇတေသႂ်ႇပိုၼ်ႉထၢၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ယႃႇလိုမ်း သၢႆၾႆး တႃႇမတ်ႉ ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ် ၼဵပ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် သၵူဝ်ႇ တႃႇႁဵတ်း ၽွၼ်ႉ တႃႇသူင်ႇၶူဝ်းၶွင် တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇၶုတ်း လႄႈ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။