ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ်ႁွင်ႈၼမ်ႉ

ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ် ႁွင်ႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁွင်ႈၼမ်ႉ

ၶႅၼ်းတေႃႈၼႄပၼ်တၢင်းယႂ်ႇ ၼႂ်းမီႇတႃႇ

L - တၢင်းယၢဝ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁွင်ႈၼမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်
A - တၢင်းၵႂၢင်ႈတီႈၼိူဝ်
B - တၢင်းၵႂၢင်ႈတႂ်ႈ
H - တၢင်းလိုၵ်ႉႁွင်ႈ

ပရူဝ်ႇၵရႅမ်ႇၼႆႉ တေၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းယႂ်ႇ လႄႈ ၽိဝ်ၼႃႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ။
သင်ဝႃႈ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ၽၢႆႇၼိူဝ်လႄႈ ၽၢႆႇတႂ်ႈ ႁူးၼမ်ႉၼၼ်ႉ ပိူင်ႈၵၼ်ၼႆၸိုင် တေၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ် ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၼၼ်ႉ ၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ် C လႄႈ တၢင်းၼမ်တၢင်းၵူတ်ႉ D.

ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ်ႁွင်ႈၼမ်ႉ

တႃႇတေတမ်းဝၢင်း ၶိူင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ၊ တႃႇလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆႉ ႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းသွင်လွင်ႈၼႆႉ တေလႆႈႁူႉလွင်ႈ ၽၢင်ႁၢင်ႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ပရူဝ်ႇၵရႅမ်ႇႁဝ်းၶႃႈ တေၸွႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇပၼ်ၶဝ်။ ဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းယၢဝ်း တၢင်းၵႂၢင်ႈ တၢင်းလိုၵ်ႉ ႁူးၼမ်ႉၼၼ်ႉသေ တေတႅပ်းတတ်း တၢင်းယႂ်ႇ လႄႈ ၽိဝ်ၼႃႈမၼ်း။ သင်ဝႃႈ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ၽၢႆႇၼိူဝ်လႄႈ ၽၢႆႇတႂ်ႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉ ပိူင်ႈၵၼ်ၼႆၸိုင် တေၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး တၢင်းၼမ် ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ တီႈလွႆ ဢၼ်ၵူၼ်ႇပင်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ် ႁွင်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ တေၸွႆႈႁႂ်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်း ငၢႆႈလူမ်ၸႂ် သေဢမ်ႇၵႃး ပေႃးတႅပ်းတတ်း တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် တေၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၵၢၼ်လိၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

တမ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ

တႃႇတေၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ မီး 3 လၢႆး။ ၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ လူၺ်ႈမိုဝ်း ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၶိူင်ႈၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ။
လွင်ႈတၢင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ ၵႆႉၸႂ်ႉတိုဝ်း တီႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈၶူဝ်း ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်းၼမ်သေ မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇ ၼမ်ႉၵတ်ႉလိၼ် ႁူမ်ႇငမ်းဝႆႉ တင်းၼမ်။
ၶိူင်ႈၶုတ်းႁွင်ႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉမိုဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ယွမ်းလူင်း။ သိုဝ်ႉၵေႃႈလႆႈ ဢမ်ႇၼၼ် ပၼ်ၶၢတ်ႇၵေႃႈလႆႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သင်ႇၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈ။ ပေႃးၼၼ် တေဢဝ်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ႁဵတ်းပၼ်။
တီႈဢၼ်ၶိူင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇလႆႈ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉ ဢိၵ်ႇပႃး တီႈဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼမ်လၢႆၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၶုတ်းလိၼ်။ ၵွၼ်ႇပႆႇၸၢင်ႈၶိူင်ႈၶုတ်းၸိူင်ႉၼႆ ထုၵ်ႇလီႁႃတူၺ်း တၢင်းၵႂၢင်ႈ တႂ်ႈႁူးၼမ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလိူၵ်ႈလႆႈ ၶိူင်ႈဢၼ်မီး တၢင်းယႂ်ႇ ထူင် ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ။
သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တႅပ်းတတ်းၸႂ် တႃႇတေၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ ႁင်းၵူၺ်းၼႆၸိုင် ဢၼ်ထုၵ်ႇလီႁူႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ ၵၢၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈၶုတ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်လိုၵ်ႉလမ်ႇ ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႇတေတမ်းသၢႆၾႆးၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၼ်း ၶုတ်းႁွင်ႈ ဢၼ်လိုၵ်ႉမွၵ်ႈ 70 cm ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉႁႅင်ႈၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈႁွင်ႈၼမ်ႉလိုၵ်ႉလိူဝ်။ ၼႂ်းလွင်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတၢင်းလိုၵ်ႉၼႆႉ ယႂ်ႇလိူဝ် တၢင်းလိုၵ်ႉလိၼ်ၶႅင် ၶိုင်ႈမီႇတႃႇ။
တၢင်းၵႂၢင်ႈႁူးၼမ်ႉၵေႃႈ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇၼၼ်ႉ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ႁူးၼမ်ႉ ဢၼ်လဵၵ်ႉသုတ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈတႅၵ်ႈၸွမ်း တႂ်ႈမၼ်းသေ တေလႆႈ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း မဵဝ်းသႅၼ်း လႄႈ တၢင်းယႂ်ႇ လွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်း ဢၼ်တမ်းဝႆႉ ၼႂ်းမၼ်းၼၼ်ႉ။