ၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ်ၼမ်ႉမေႃႇ

ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၼမ် ႁူးၼမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁူးၼမ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၵွၼ်ႈသီ

ၶႅၼ်းတေႃႈၼႄပၼ်တၢင်းယႂ်ႇ ၼႂ်းမီႇတႃႇ

D1 - တၢင်းယၢဝ်းၼိူဝ်ၼမ်ႉမေႃႇ
D2 - သဵၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၼမ်ႉမေႃႇ
H - တၢင်းၼိုၵ်း

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႄလႆႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ လႄႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇဢဝ်လိၼ်ဢွၵ်ႇ။

ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇသဵင်

တႃႇတေပၼ်ၼမ်ႉ တီႈႁိူၼ်းသုၼ်ႇတူဝ်ၼၼ်ႉ မီး 3 လၢႆး။ ၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈ ၸၢင်ႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ တႃႇလွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ တီႈၼိူဝ်တီႈလိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈလႆႈ။ လွၵ်းလၢႆးၵူႈဢၼ်ၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီလႄႈ ၽွၼ်းၸႃႉ တင်းသွင်ပိူင်။ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ၵႆႉၵႆႉ ၶႂ်ႈတင်ႈ ၼမ်ႉမေႃႇ တီႈၼိူဝ် တီႈလိၼ်ၶဝ် ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ ၸႂ်ႉလႆႈ 50 ပီႊလိူဝ်လိူဝ်သေ တႃႇတေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶူင်သၢင်ႈၸိူင်ႉၼႆ မူတ်းသႂ်ၼၼ်ႉ ငၢႆႈလိူဝ် ၼမ်ႉမေႃႇ တင်းၼမ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇတေၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၶႂၢင်ႉၶိုၵ်ႉတွၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ တီႈၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢွၼ်တၢင်း။ ပရူဝ်ႇၵရႅမ်ႇ ၵၢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇ ႁဝ်းၶႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် တီႈၼႆႈယူႇ။ ဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်းတႄႉ လူဝ်ႇလႆႈသႂ်ႇပၼ် တၢင်းလိုၵ်ႉၼမ်ႉမေႃႇ တၢင်းၵႂၢင်ႈၽၢႆႇၼိူဝ် တၢင်းတႂ်ႈမၼ်း ဢိၵ်ႇတင်း ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇၶုတ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇသဝ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပရူဝ်ႇၵရႅမ်ႇ တေၼပ်ႉသွၼ်ႇပၼ် တၢင်းယႂ်ႇၼမ်ႉမေႃႇ လႄႈ တၢင်းၼမ် ဢၼ်တေလႆႈလၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵွႆး။ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇၶုတ်းမၼ်း။

ၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ

ၼႂ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ ႁင်းၵူၺ်း ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈလိူၵ်ႈတီႈ တႃႇၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႄႈ 50 မီႇတႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးတီႈသိမ်းဝႆႉ ၽုၼ်ႇထၢတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢမ်ႇမူတ်းသႂ် ဢၼ်ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၼမ်ႉလီၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီတင်ႈၼမ်ႉမေႃႇ ဢၼ်ၸမ်ႁိူၼ်းလိူဝ် 5 ထတ်း။ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ် ယွၼ်ႉလိၼ်လႆလူင်းသေ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ်ႁိူၼ်းလူႉလႅဝ်ၵႂႃႇ။
ယဝ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်း တၢင်းလိုၵ်ႉၼမ်ႉမေႃႇ၊ တႃႇတေႁဵတ်းလႆႈၸိူင်ႉၼႆ ၸၢင်ႈႁႃႁူႉလႆႈ တၢင်းလိုၵ်ႉ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁိမ်းႁွမ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ ဢွၼ်တၢင်း။
ၶေႃႈမၢႆတွင်း - ၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ ၶၢဝ်းလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်လီသုတ်း တႃႇလွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ တေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၼမ်ႉဢၼ်မီးၼႂ်းထၢပ်ႈၼၼ်ႉ မီးဝႆႉတီႈၸၼ်ႉတႅမ်ႇ ပွင်ႇဝႃႈ ၼမ်ႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ထၢပ်ႈၼိူဝ် ဢၼ်ၸၢင်ႊၵိုတ်းဝႆႉ ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၶၢဝ်းႁုၼ်ႈၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈလႅၼ်။
ဢၼ်လူဝ်ႇမႆႈၸႂ်ထႅင်ႈတႄႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ႁႂ်ႈၽႃၼမ်ႉမေႃႇ ၶိုၼ်းႁႅင်းမႃး။ တီႈၼႆႈ မီးလၢႆလၢႆလၢႆး။ ၼႆႉပဵၼ် ၶွပ်ႇမႆႉ ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ႁိၼ်လဵဝ် လႄႈ ဢုတ်ႇ။ လၢႆးႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းတူဝ် ၵူႈဢၼ်ၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီမၼ်းယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶွပ်ႇမႆႉၼႆႉ မၼ်းၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇသေပိူၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁိုင်။ ဢႃႇယုမၼ်း ဢမ်ႇပူၼ်ႉ 15 ပီႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းမူတ်းသႂ် ၵူႊပီႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇၸိူင်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၽႃမၼ်းဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်လႄႈ ၸၢင်ႊပဵၼ်ၽေး လိၼ်ၵူၼ်ႇပင်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်လဵဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းလီ ယွၼ်ႉမၼ်းႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၼမ်ႉၽိဝ်ၼႃႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉမေႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉမေႃႇၸိူင်ႉၼႆ တေလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်လိူဝ်ၵဝ်ႇသေ တေလႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ တင်းၼမ်။ တီႈၼႆႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးသွင်လၢႆး။ ဢမ်ႇၼၼ် ႁဵတ်းႁၢင်ႈၽၢင် ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ တႃႇႁႂ်ႈၽႃႁိူၼ်း ၵႅၼ်ႇၶႅင် ႁင်းၵူၺ်း ဢမ်ႇၼၼ် သိုဝ်ႉဢဝ်။ ၵွၼ်ႇပႆႇတႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၼႆ ႁႂ်ႈႁူႉဝႃႈ ဝူင်းၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇတီႈႁူင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်လိူဝ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တေလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းၼမ်လိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ။
တႃႇတေႁဵတ်းၼမ်ႉမေႃႇဢုတ်ႇၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း လႄႈ လူဝ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၶၢဝ်းယၢဝ်း။ ၽႃႁိူၼ်း လူဝ်ႇလႆႈသႂ်ႇႁႅင်း လႄႈ လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းပိုၼ်ႉထၢၼ် တႂ်ႈဢုတ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉၼၼ်ႉ ဢုတ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၼမ်ႉၽိဝ်ၼႃႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၼမ်ႉမေႃႇ။

ဝၢႆးသေၼမ်ႉမေႃႇတူဝ်ႈတၼ်းယဝ်ႉ

ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၼမ်ႉမေႃႇ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸိူဝ်ႉမႅင်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် တီႈဢေႇသုတ်း ၼိုင်ႈပီႊလႂ် သွင်ပွၵ်ႈသေ သင်ဝႃႈ ၶူဝ်းၶွင်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၼမ်ႉမေႃႇၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ တႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉမေႃႇမူတ်းသႂ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ပၢမ်ႉၼမ်ႉသေ ထွမ်ႇဢွၵ်ႇမႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လူင်းၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ဢၼ်လူဝ်ႇၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢၼ် ၶူဝ်းၶွင်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၶူဝ်ႈ သၢႆး လႄႈ လိၼ် ဢွၵ်ႇမႃးတီႈ ၽိူၼ် လႄႈ ၽႃၼမ်ႉမေႃႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶႃႈမႅင်း။ တႃႇတေႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ ဢဝ်ၽႃႈယၢင် ဢမ်ႇၼၼ် ၽႃႈယၢင် ဢၼ်မီးၶူၼ်ႁူဝ်ယၢဝ်း ဢၼ်ပႃးၼမ်ႉယႃႈယႃ ၶရူဝ်ႇရူဝ်ႇၼီႇၼၼ်ႉ ၽူတ်ႉသႂ်ႇၽႃၼမ်ႉမေႃႇ။
ပေႃးဝႃႈ ၼမ်ႉမေႃႇ ၶိုၼ်းတဵမ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆ ထုၵ်ႇလီဢဝ် ၼမ်ႉၶရူဝ်ႇရူဝ်ႇၼီႇ ဢၼ်မီး 150 မီႇၵရီႇ ၼႂ်းၼမ်ႉ 1 လီႇတႃႇၼၼ်ႉ သႂ်ႇပႃး။ ဢဝ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ မႃးလေႃးၵၼ်သေ ဢဝ်ၼမ်ႉမေႃႇ ဢၼ်ဢဝ်ၽႃႈႁူမ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ၸူဝ်ႈမူင်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းပဝ်ႇၼမ်ႉဢွၵ်ႇသေ ဢဝ်ၼမ်ႉသႅၼ်ႈသႂ် သုၵ်ႈပၼ်ၼမ်ႉမေႃႇၼၼ်ႉ။ ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ တေႃႇထိုင် ဢၢႆႁွမ် ၶရူဝ်ႇရူဝ်ႇၼီႇ ႁၢႆၵႂႃႇ။